Loop een willekeurige organisatie binnen en vraag om een afbeelding van de organisatie. Grote kans dat je wordt geconfronteerd met een organogram! Een organisatie is echter geen organogram, net zoals een koe geen afbeelding is van de elementen waaruit een koe bestaat. In een gezonde koe weten deze elementen helemaal niet dat zij elementen zijn; ze werken automatisch met elkaar samen in volledige harmonie.
Op de vraag of een organisatie niet meer is dan een organogram zal iedereen bevestigend antwoorden. Toch komen we in de praktijk veelal niet voorbij het ‘organogramdenken’. We delen de organisatie op in onderdelen, plaatsen deze visueel in hokjes en gebruiken lijntjes tussen deze hokjes. De precieze betekenis van de visualisatie blijft vaak in het midden, of er gaan talloze betekenissen rond. Aandacht voor het feit dat het plaatje maar een plaatje is, blijft vaak achterwege. Een organogram kan overzicht bieden. Tegelijkertijd blijven de volgende inzichten te vaak onderbelicht:
- Een organogram impliceert een hiërarchie en/of versterkt een in de organisatie aanwezige hiërarchie, waarbij een zekere top macht en autoriteit heeft over de rest van de organisatie.
- Een organogram is de visuele weergave van het opdelen van het geheel in delen, als resultante van onze onbevredigde behoefte aan controle en overzicht over de gehele organisatie.
- Een organogram verleidt ons gemakkelijk om organisatieontwikkeling ten onrechte te beperken tot één of enkele delen van de organisatie (voorbeeld: zelfsturing beschouwen als teamconcept in plaats van organisatieconcept).
Hoe zou jij jouw organisatie afbeelden? Zegt een foto wellicht meer? En wat doe jij om voorbij te gaan aan het ‘organogramdenken’?
Laat het ons weten via info@organisatiewerkplaats.nl!